7 năm học ở phổ thông: Tại sao không biết nói tiếng Anh?

Thứ Năm, 12/10/2006, 06:08 (GMT+7)
theo nguồn http://www.tuoitre.com.vn

7 năm học ở phổ thông: Tại sao không biết nói tiếng Anh?

TT - TP.HCM được xem là địa phương có phong trào học ngoại ngữ mạnh nhất nước và có số lượng học sinh (HS) thi tốt nghiệp môn ngoại ngữ nhiều nhất... Thế nhưng có một thực tế là sau bảy năm học tiếng Anh ở trường phổ thông và cả học thêm ở các trung tâm ngoại ngữ, đến khi chuẩn bị ra trường, đa số HS lại không có khả năng hoặc không tự tin để giao tiếp với người nước ngoài...

86,8% học sinh lớp 12 không có khả năng giao tiếp

Với sự giúp đỡ của tổ trưởng bộ môn tiếng Anh, chúng tôi đã làm một cuộc khảo sát bỏ túi đối với gần 200 HS của bốn lớp 12 (hai lớp công lập, hai lớp bán công) của một trường THPT tại TP.HCM có đầu vào lớp 10 trên 50 điểm.

Kết quả thật đáng ngạc nhiên: 86,8% HS trong số đó đã tự nhìn nhận mình không có khả năng cũng như sự tự tin để giao tiếp với người nước ngoài bằng tiếng Anh, dù chỉ là những câu nói xã giao thông thường. Trong số HS được khảo sát cũng có đến 37,4% đã từng đi học thêm tiếng Anh ở các trung tâm ngoại ngữ, ở nhà giáo viên (GV), chủ yếu từ cấp II (36,8%) và cấp III (36,8%), thậm chí có 6,1% bắt đầu làm quen tiếng Anh từ mẫu giáo...

Đáng lưu ý là đa số (69,2%) HS cho biết thích học tiếng Anh vì muốn có thêm ngôn ngữ để giao tiếp với người nước ngoài, để vào Internet, để kiếm việc làm sau này... nhưng lại rất sợ môn học này vì bị mất căn bản từ nhỏ (25,3%) và cho đây là môn khó học (55,5%).

Tuy nhiên kết quả này lại không ngoài những nhận định của các GV dạy tiếng Anh mà chúng tôi gặp gỡ. Thầy Huy Thảo, vốn là cán bộ mạng lưới Anh văn của quận 1 và nay là hiệu phó Trường THPT Lương Thế Vinh, cho biết: “Có những HS rất giỏi, bài làm môn tiếng Anh không bao giờ dưới 8 điểm nhưng mỗi lần gọi lên đàm thoại là lắp ba lắp bắp cứng miệng không nói được.

Có lớp 41 HS nhưng chỉ duy nhất một em yêu cầu thầy sử dụng tiếng Anh khi giảng dạy. Hỏi ra mới biết em này được học tăng cường tiếng Anh từ lớp 6. Dạy thêm ở trung tâm ngoại ngữ, thầy vẫn thường gặp những HS mới ra trường chưa lâu, thậm chí đang mang phù hiệu HS phổ thông nhưng hỏi đâu quên đó, hầu như chữ nghĩa trường phổ thông trả hết cho thầy cô”.

Tình trạng HS né tránh ánh mắt của thầy cô trong giờ đàm thoại tiếng Anh hầu như rất phổ biến. Thầy Lê Thanh Tùng, tổ trưởng tổ Anh văn Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai, cũng bộc bạch: "Có HS đi nước ngoài giao lưu được khen viết tốt, có ý tưởng nhưng khi nói thì không theo trình tự, nhớ gì nói đó, nói lộn xộn mà không nêu được điểm chính. Thậm chí có những em học tiếng Anh nhưng không biết tra từ điển, gần như không sử dụng từ điển. Tức học một cách thụ động chờ thầy cho từ nào thì học từ đó". Đây cũng là một trong những môn có nhiều HS chán học, dù ngoại ngữ luôn nằm trong danh sách môn bắt buộc thi tốt nghiệp.

Sách giáo khoa của thập niên 1980!

Nguyên nhân đầu tiên đưa đến hệ quả trên, theo các GV, chính là sách giáo khoa. Nếu không nói ra chắc không ai... ngờ được bộ sách giáo khoa tiếng Anh lớp 10,11,12 đang hiện hành được xuất bản từ năm... 1986. Cho đến nay bộ sách này đã có 15 lần tái bản, trong đó sau lần tái bản và chỉnh lý chút đỉnh năm 1994, bộ sách này trở thành sách chuẩn kiến thức.

Với tuổi đời quá dài như vậy nên nội dung của bộ sách trở nên quá lạc hậu. Sự lạc hậu đó được cô Thủy Tiên, GV Trường THPT Phan Đăng Lưu, chỉ ra: “Các nội dung trích dẫn trong sách thường không rõ nguồn, nhưng dựa vào năm xuất bản có thể khẳng định những thông tin này đều thiếu cập nhật, nhiều thông tin không còn phù hợp. Dễ thấy nhất là bài 13 “Money” trong sách giáo khoa lớp 10 hệ bảy năm vẫn còn minh họa tờ giấy bạc 50 đồng Việt Nam. Lớp 11 có bài về computer nói về sự xuất hiện của máy tính cũng là một ví dụ. Khi tôi dạy bài này, HS thường bật cười vì nội dung lạc hậu quá trong khi máy tính và các tính năng của nó đã trở nên quá quen thuộc với HS. Ngoài nội dung, các thuật ngữ, cấu trúc câu trong các bài đọc hiểu thường rất khó hiểu, dài và có nhiều câu phức nên rất khó ghi nhớ và sử dụng để giao tiếp. Đa số câu trong bài đọc hiểu dài đến 3,4 hàng. Mà đạt kỷ lục phải kể đến bài 1 và 2 của sách giáo khoa lớp 12 có câu đọc đến 5, 6 hàng mới thấy dấu chấm câu...”.

Học tiếng Anh phải học bốn kỹ năng: nghe, nói, đọc, viết nhưng sách giáo khoa chỉ chú trọng các kỹ năng đọc, viết, ngữ pháp, trong đó nặng nhất là ngữ pháp. Cô Thủy Tiên so sánh: “Trong khi các sách Anh văn nước ngoài như Streamline, Headway mỗi bài chỉ có một hoặc hai điểm ngữ pháp; ngữ pháp lại đơn giản và được rèn luyện nhiều thì sách của ta mỗi đơn vị bài thường có ba đến bốn điểm ngữ pháp, từ vựng mà phải rèn trong 1-2 tiết (45 phút/tiết) nên thường GV không đủ thời gian rèn luyện. Trong khi đó phần nghe và giao tiếp lại rất hạn chế”. Thầy Huy Thảo cho biết thêm: “Trong bảy năm trung học, HS phải học kiến thức về ngữ pháp rất lớn, phải đi vào phân tích và học theo cấu trúc, buộc phải nhớ những nguyên tắc, công thức... Với khối lượng và cách học như vậy nên việc HS học trước quên sau, mất căn bản không có gì lạ”.

Biết thế nhưng GV vẫn phải dạy theo sách, dạy theo phương pháp chú trọng kỹ năng đọc - hiểu, viết để đáp ứng yêu cầu thi cử, bởi từ đề kiểm tra một tiết, kiểm tra học kỳ cho đến thi tốt nghiệp hầu như đều xoay quanh các yêu cầu này.

Một GV tiết lộ: “Để chuẩn bị cho việc thi tốt nghiệp THPT bằng phương pháp trắc nghiệm, GV lại càng tăng cường thời gian dạy từ vựng, ngữ pháp và lơ là việc rèn luyện kỹ năng nghe - hiểu, nói”. 52,1% HS được khảo sát cũng cho biết chỉ thỉnh thoảng được GV dạy giao tiếp và đến 44,4% cho rằng chưa bao giờ được GV dạy nói, giao tiếp tiếng Anh mà chủ yếu học ngữ pháp, làm bài tập, học từ vựng... Nhiều GV đã tham gia những đợt tập huấn về giảng dạy bốn kỹ năng nhưng không dễ gì áp dụng vì lớp học quá đông.

Bên cạnh đó, chất lượng đội ngũ GV cũng là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng dạy và học môn này. Thầy Tùng kể nhiều cuộc hội thảo tiếng Anh, GV cứ đùn đẩy nhau vì ngại nói bởi chính bản thân người thầy cũng không giao tiếp nhiều. Có GV những ngày đầu mới nhận lớp thường sử dụng tiếng Anh với HS, nhưng sau một thời gian thấy HS cứ ngớ ra nên chuyển sang tiếng Việt để giảng, lâu ngày trở nên thiếu tự tin.

KIM LIÊN

Đúng rồi đó, bọn mình ở Huế đây người nước ngoài đầy mà chẳng chịu giao tiếp gì cả

» Cải lương hài nè không xem không biết
» Thi thử Tiếng Anh Online miễn phí biết kết quả ngay
» Thi thử chứng chỉ A, B, C, Đại học tiếng Anh online biết kết quả ngay
» Phần mềm học nói Tiếng anh - Hoc noi tieng Anh v1.0
» DA CHO EM BIET YEU LAN NUA - THU THUY